چشم آمریکا بر ثروت طبیعی پاکستان
پس از آنکه چین در ادامه جنگ تجاری با آمریکا صادرات عناصر معدنی کمیاب را محدود کرده تا صنایع این کشور را به چالش بکشد، نشریه آمریکایی
حالا از چشمداشت دولت ترامپ به منابع معدنی پاکستان خبر میدهد.
گزارشها حاکی است ترامپ بعد از مواد معدنی کمیاب اوکراین ظاهراً گوشه چشمی نیز به منابع معدنی پاکستان دارد و جنگ تجاری آمریکا با چین نیز مزید بر علت شده است. در حالی که مذاکرات دولت ترامپ با اوکراین سر دستیابی به معادن معدنی این کشور هنوز به نتیجه نرسیده گزارش فارن پالسی حاکی است که که مذاکرات نمایندگان آمریکا با دولت پاکستان در این زمینه آغاز شده است.این نشریه آمریکایی در گزارش خود در همین زمینه نوشته است: «اریک مهیِر، مقام ارشد دفتر امور جنوب و مرکز آسیا در وزارت امورخارجه آمریکا، چند روز پیش در صدر یک هیئت عازم اسلامآباد شد تا در اجلاسی با موضوع سرمایهگذاری در حوزه معادن شرکت کند. «مهیر» در نشست با «شهباز شریف»، نخستوزیر پاکستان گفت شرکتهای آمریکایی مشتاق سرمایهگذاری در ذخایر معدنی بکر پاکستان هستند.»
به نوشته فارن پالسی این نشاندهنده میل و علاقه کلیتر تیم دونالد ترامپ به این حوزه است. این بحث و مذاکرات ۲ روز بعد از آن اتفاق افتاده که مارکو روبیو، وزیر امورخارجه آمریکا در یک گفتوگوی تلفنی با اسحاق دار، همتای پاکستانی، درباره تمایل واشنگتن به همکاری با اسلامآباد در زمینه منابع معدنی حیاتی سیگنال فرستاد. این نشریه آمریکایی میافزاید، به نظر میرسد که قانونگذاران کنگره آمریکا نیز سیگنالهای مشابهی را درباره میل آمریکا به بهرهبرداری از منابع معدنی پاکستان میفرستند.
«جک برگمان» رئیس مشترک کمیته پارلمانی پاکستان در مجلس نمایندگان ایالات متحده، اخیرا گفت که این حوزه میتواند یک «بخش کلیدی» در شراکت با پاکستان باشد. برگمان هفته گذشته سفری را به اسلامآباد در چارچوب اولین هیئت مقامهای کنگره آمریکا که از سال ۲۰۲۳ به این سو به پاکستان سفر کرده، داشت.
8 تریلیون دلار ارزش معادن پاکستان
گزارش فارن پالسی حاکی است ذخایر معدنی پاکستان شامل منابع بزرگی از مس و طلا و همچنین مواد معدنی مهم دیگری نظیر لیتیوم بوده و برآورد شده که سطح آن به حدود ۶۰۰ هزار کیلومتر مربع میرسد، یعنی مساحتی معادل ۲ برابر بریتانیا. در حالی که ارزش فعلی ذخایر معدنی پاکستان 8 تریلیون دلار برآورد میشود، اسلامآباد از خیلی وقت پیش به داشتن این ثروت معدنی مباهات کرده اما در عین حال از بابت یافتن سرمایهگذارانی که مشتاق بهرهبرداری از این ذخایر باشند به مشکل برخورده است. فارن پالسی معتقد است که «در این وضعیت ابراز علاقه دولت ترامپ به چنین سرمایهگذاریهایی میتواند برای اسلامآباد مهم باشد. اما از سوی دیگر چشمانداز همکاری اسلامآباد و واشنگتن در زمینه ذخایر معدنی با ریسکهای امنیتی جدی نیز روبهرو بوده و این ریسکها باعث میشوند که این همکاری و شراکت تبدیل به یک قمار خطرناک برای طرفین شود.» این نشریه آمریکایی تحلیل کرده است: «منابع معدنی ظاهرا ممکن است یک نقطه شراکت مطلوب در روابط آمریکا و پاکستان که در پی خروج نظامیان ایالات متحده در سال ۲۰۲۱ از افغانستان، نقاط شراکت چندانی را پیدا نکرده، به نظر برسد. این در حالی است که در مقابل علاقه شدید دولت ترامپ به یافتن منابع معدنی کاملا شناخته شده است. تصمیم اخیر چین به منظور معلق کردن صادرات مواد معدنی کمیاب میتواند انگیزه مضاعفی به ایالات متحده با هدف یافتن فرصتهای معدنی در پاکستان بدهد»
چالشهای امنیتی
فارن پالسی در بیان چالشهای امنیتی تصاحب معادن پاکستان از سوی آمریکا مینویسد: طبق اعلام انستیتوی مطالعات صلح پاکستان، در این کشور در سال گذشته میلادی ۵۲۱ حمله تروریستی اتفاق افتاد که افزایش ۷۰ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۳ نشان داده است. بیش از ۹۵ درصد از این ۵۲۱ حمله در استانهای بلوچستان پاکستان و خیبر پختونخواه رخ دادند یعنی استانهایی که بر اساس نقشههای رسمی از معادن پاکستان، میزبان بیشترین میزان از ذخایر معدنی شناخته شده این کشور هستند. این روند ناامنی در سال ۲۰۲۵ نیز ادامه یافته است: از مجموع ۵۴ حمله تروریستی که در ماه فوریه(بهمن) در پاکستان گزارش شدند، ۵۳ مورد در این ۲ استان اتفاق افتادند.گروه جداییطلب و تروریستی موسوم به «ارتش آزادیبخش بلوچستان» یکی از قویترین عاملهای خشونت در پاکستان بوده است. در فاصله سالهای ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴، تعداد حملاتی که از سوی این گروه شبهنظامی و دیگر گروههای شبهنظامی ممنوعه اجرا شد به میزان ۱۱۹ درصد افزایش یافت.